اهمیت سوره حمد
در آیه 87 سوره حجر آمده است که "وَ لَقَدْ آتَیْناکَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانی وَ الْقُرْآنَ الْعَظیم" یعنی "ای پیامبر قطعا ما به تو "سبعا من المثانی" و قرآن بزرگ را عطا کردیم." در اینکه منظور از "سبعا من المثانی" چیست، بیشتر مفسران قائلند که منظور سوره ی حمد است و به خاطر اهمیتی که داشته در کنار قرآن در این آیه مطرح شده است. علامه طباطبایی نیز در تفسیر المیزان می فرمایند با توجه به روایات صحیح اسلامی از پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت (ع) منظور سوره ی حمد است. در مورد اینکه چرا این سوره چنین نامیده شده نیز علامه قائلند که مثانی جمع "مثنیه" به معنی "عطف شده" می باشد و با توجه به اینکه در جای دیگر در قرآن، همه ی قرآن "مثانی" نامیده شده(کتابا متشابها مثانی(الزمر/23) بنابراین منظور هفت آیه از آیات قرآن است که همدیگر را تایید و تفسیر می کنند. برخی نیز مثانی را جمع "مثنی" به معنی "دوتایی" گرفته اند و گفته اند چون سوره حمد دو بار در نماز خوانده می شود یا دوبار نازل شده به این نام نامیده شده است. یک بار که داشتم سوره حمد را می خواندم احساس کردم گویی آیات این سوره نیز دوتایی است. توجه کنید:
به نام خدای رحمان ...... و رحیم. حمد خدا.... که پروردگار عالم است. او که الرحمن ......و الرحیم است. او که مالک..........روز حساب است. تو را می پرستیم ....... و از تو یاری می جوییم. ما را هدایت کن ....... به راه مستقیم. راه کسانی که نعمت داده ای به آنها نه غضب شدگان ........ و نه گمراهان.
البته نمی خواهم روی نظرم تاکید کنم ولی به هر حال هر چه باشد این آیه نشان از اهمیت سوره ی حمد دارد. شاید این سوره به خاطر کثرت تلاوت آرام آرام برایمان عادی و خدای نکرده کم اهمیت شده باشد ولی نباید چنین باشد!
اگر مناسب می دونید در مورد روش تفسیری به ترتیب نزول یا همون تفسیر تنزیلی مطالبی رو مطرح نمائید. سایت همگام با وحی استاد بهجت پور و وبلاگ مدهامتان دکتر نکونام مطالب مفیدی در این مورد دارند. همچنین مجله پژوهشهای قرآنی سازمان تبلیغات اسلامی مشهد یکی دو شماره اش رو به این بحث اختصاص داده است.