نامگذاری کوچه ها و خیابان ها
بنده خدایی که مدتی هم مسئولیت های فرهنگی و اجتماعی داشته و هنوز هم بعضا داره، سر یکی از کلاسهای دانشگاه می گفت: من با اینکه اسم خیابون ها را به نام علماء یا شهداء بگذاریم مخالفم. پرسیدیم برای چی؟ گفت: تا کی میخوایم بگیم سر مولوی، ته مولوی، وسط مولوی؟ شخصیت اون خراب میشه! گفتم: خب اون وقت اسم کوچه ها و خیابونهامون را مثلا چی بذاریم. گفت: مثلا نیایش. من و یکی از دوستان مخالفت کردیم و گفتیم نیایش هم خوبه اما اگه فرهنگ نباشه همین نیایش هم پس از مدتی خراب میشه، باید کار را از ریشه درست کرد که همون فرهنگ مردمه. چون این بحث در اون کلاس یه بحث حاشیه ای بود دیگه ادامه ندادیم. اما بعدا این به ذهنم رسید که دلیل ایشون هم برای عدم نامگذاری کوچه ها و خیابون ها به نام شهداء و علماء قانع کننده نیست و سر مولوی و ته مولوی هم هیچ اشکالی نداره و هیچ بی احترامی در این کار به این شخصیت نیست. بلکه این طبیعت زبان عرفی و عامیانه است که مضاف در جمله اگه به آسونی قابل تشخیص باشه حذف میشه و سر مولوی یعنی سر خیابون مولوی، ته مولوی یعنی ته خیابون مولوی، و خیابون چون مشخصه در زبان گفتاری خصوصا اگر قرائن وجود داشته باشه حذف میشه و هیچ بی ادبی هم در آن نیست. همانطور که مثلا شما به دوستتون میگید "برو تو امامزاده من میام" و منظورتون اینه که "برو تو بقعه امامزاده". این طبیعت زبانه و هیچ بی ادبی و بی احترامی نیست. بنابراین نمیشه به این دلیل واهی این فرهنگ را بد دونست که اسم خیابونها و کوچه ها به اسم بزرگان و شهداء است. بلکه بر این فرهنگ آثار فرهنگی مثبت فراوانی بار می شه که قابل چشم پوشی نیست. آنچه باعث شد این بحث را مطرح کنم این بود که امروز از امام خامنه این جمله را دیدم که «خیابان ها را به نام شهداء کردیم تا هر وقت نشانی منزل را می دهیم؛ بدانیم از گذرگاه خون کدام شهید با آرامش و امنیت به منزل می رسیم.»
مرتضی شایان
